Ga naar de inhoud

5 Google Analytics alternatieven die wél voldoen aan de AVG (GDPR)

AVG proof alternatieven voor google analytics

Google Analytics: ik vind het zelf een heerlijke gratis webanalytics tool waarmee je het gedrag van gebruikers kan volgen en de effectiviteit van je werkzaamheden meetbaar maakt.

Analytics maakt het mij persoonlijk al jaren makkelijker om bezoeken om te zetten in resultaten, de gebruiksvriendelijkheid van de website te verbeteren, rapportages te maken en nog veel meer.

Maar hoewel Google Analytics niet elke maand geld kost, is het zeker niet gratis. Door hun webanalytics gratis aan te bieden, heeft Google toegang tot de browsegegevens van bezoekers.

En omdat ze een op winst gericht bedrijf zijn, verdienen ze dus aan de data die o.a. jouw website ze biedt. Zo worden er allerlei Google tools geoptimaliseerd met data die ze overal en nergens vandaan lijken te halen, zoals Google Ads en AdSense.

Wereldwijd staat Google Analytics op ongeveer 85% van de websites geïnstalleerd als webanalytics tool. Dat betekent dat ze niet alleen bijhouden waar je naar zoekt in hun zoekmachine, maar dat Google ook data heeft over wat bezoekers doen op 85% van de websites wereldwijd bezocht worden.

Dat is mooi voor Google, en als marketeer doe je maar wat graag mee met het inzetten van al die data om zo goed mogelijk je werk uit te voeren. Maar helaas schuurt het met de alsmaar strenger wordende wetgeving op het gebied van privacy.

Laten we eens kijken wat er volgens de EU fout gaat met Google Analytics en wat de alternatieven zijn!

Google Analytics in strijd met Europese wet

Nou lag Google al wel vaker onder vuur in de EU vanwege de AVG / GDPR. Maar het lijkt de laatste tijd een wat serieuzer probleem voor ze te worden.

In meerdere Europese landen heeft de privacywaakhond al uitspraken gedaan over het feit dat Google Analytics illegaal zou zijn, kijkend naar de AVG. Dat zou komen doordat er IP-adressen en cookiedata (Persoonlijk Identificeerbare Informatie volgens de AVG) naar Amerikaanse cloudproviders verstuurd wordt.

Met de CLOUD Act kunnen Amerikaanse veiligheidsdiensten gegevens vorderen van Amerikaanse providers van elektronische communicatiediensten, zoals Google. Hier valt dan dus ook de Europese Persoonlijk Identificeerbare Informatie onder. En dat is waar het spaak loopt met de GDPR.

De Datenschutzbehörde – Oostenrijkse tegenhanger van de Autoriteit Persoonsgegevens – heeft hier in januari 2022 uitspraak over gedaan.

Naar aanleiding hiervan heeft de Nederlandse Autoriteit Persoonsgegevens hun handleiding aangepast over het AVG-vriendelijk instellen van Google Analytics. Hierin stond eerder dat de uitkomst van het onderzoek in Oostenrijk wordt afgewacht om te bepalen of GA wel of niet oké is.

Update april 2022: Deze tekst is geüpdatet en wordt gesteld dat er gewacht wordt op een juridische procedure. In de loop van 2022 komt er uitsluitsel.

Google Analytics handleiding AP notitie
De notitie in de Analytics-handleiding van de Autoriteit Persoonsgegevens

Amper een maand later, februari 2022, volgde in Frankrijk een soortgelijke uitspraak. Persoonlijke gegevens van websitebezoekers die via Google Analytics naar de VS worden gestuurd zijn volgens CNIL niet goed beschermd. De maatregelen die Google nam om Analytics veiliger te maken zijn volgens de toezichthouder ‘onvoldoende om data bij Amerikaanse inlichtingendiensten weg te houden’.

En in juni 2022 kwam de Italiaanse privacywaakhond met een uitspraak dat het verwerken van de gegevens onwettelijk gebeurt. Volgens hen is een IP adres niet anoniem – ook niet als de laatste cijfers worden afgekort – gezien Google’s mogelijkheden om deze data te verrijken met alle aanvullende data die ze beschikbaar hebben.

Wordt het al tijd om te kijken naar een alternatief op Google Analytics?

Wie zal het zeggen. Ik zet er in ieder geval een paar voor je op een rij!


Betaalde alternatieven voor Google Analytics

Waarom zou je een betaald alternatief kiezen voor een gratis analytics tool?

Het voelt misschien vervelend omdat je gewend bent aan het gratis gebruik van Google Analytics. Maar zoals hierboven al benoemd: gratis is nooit echt gratis. Er is altijd iets te winnen voor degene die gratis iets aanbiedt. In het geval van Google is dat data over je bezoekers.

Een andere denkwijze is om site-eigenaren te laten betalen voor software in plaats van in de achtergrond te profiteren van data.

De Analytics partij hoeft dan geen toevlucht te nemen tot het verkopen van gegevens aan adverteerders of Big Tech. Ze verdienen immers al voldoende aan de software om hun bedrijf draaiende te houden.

Hier vind je een aantal betaalde opties die een vervanging kunnen zijn voor GA.

1. Fathom Analytics

fathom analytics google alternatief

Fathom Analytics is naar mijn idee het beste alternatief voor Google Analytics.

Fathom is vanaf het begin af aan gebouwd om privacygericht en gebruiksvriendelijk te zijn. Het is een Canadees bedrijf, hierdoor hebben ze ook niks te maken met de Amerikaanse overheid. Al het EU-verkeer verlaat nooit hun Duitse servers. Bovendien is een verwerkersovereenkomst (GDPR verplichting) direct geregeld bij ingebruikname van de tool.

De tool voldoet aan de privacywetgeving in de EU, heeft een script van minder dan 2kB (ter vergelijking: Google Analytics zit rond de 50 kB) en maakt geen gebruik van cookies om zijn data te verzamelen. Je hebt dus ook geen cookiemelding nodig.

De interface is snel en verrassend simpel, zonder dat je ook echt belangrijke dingen mist die je in Google Analytics wel had. Hieronder zie je een rondleiding door Fathom Analytics.

Je kunt veel websites onder hetzelfde Fathom account hangen, net zoals dat je met Google gewend bent met properties. De standaard abonnementen houden al rekening met 50 sites, maar op verzoek kan je er nog meer koppelen.

Voordelen:

  • Geen cookies, dus ook geen cookiemelding nodig
  • Adblocker bezoeken worden ook geteld
  • Uptime monitoring krijg je erbij
  • Je bent zelf eigenaar van de data
  • Gratis trial beschikbaar

Fathom Analytics is minder geschikt voor:

  • Bedrijven die specifieke bezoeken moeten associëren met personen en persoonsgegevens (aangezien deze gegevens door Fathom om privacyredenen geanonimiseerd worden)
  • Organisaties die liever hun Analytics tool op hun eigen servers hosten
  • Mensen die geen geld verdienen of van plan zijn geld te verdienen met hun website

Gratis trial en 10 dollar korting?

Fathom Analytics biedt een gratis trial van 7 dagen aan.

Daarnaast kun je als actie $10 korting krijgen op je eerste factuur als je via de link in deze button je trial start.

2. Matomo Cloud

matomo analytics

Matomo is een erg uitgebreid alternatief op Google Analytics.

Voor Matomo – toen nog bekend als Piwik – was het van belang dat er een open-source alternatief voor Google Analytics kwam. Een die net zo krachtig moest zijn, maar ook respect had voor gebruikersgegevens, eigendom en privacy. Tegenwoordig wordt Matomo gebruikt op meer dan 1,4 miljoen websites in meer dan 190 landen en is het toegankelijk in meer dan 50 talen.

Wat nog Piwik heette bij de oprichting in 2007 is in 2018 hernoemd naar Matomo, wat eerlijkheid betekent in het Japans. Het bedrijf is van mening dat dit de cultuur weerspiegelt van de community en medewerkers.

De Cloud versie van Matomo wordt gehost in de EU op eigen servers. Dit is ook de reden dat er betaald dient te worden, en dat er bepaalde limieten zijn voor aantal websites, gebruikers, etc. Er bestaat ook nog een self-hosted versie die we straks tegenkomen bij de gratis alternatieven.

Qua interface heeft deze tool nog het meeste weg van Google’s Universal Analytics. Je ziet bijvoorbeeld de categorieën aan de zijkant met allerlei losse rapporten die je kunt bekijken. Als je doorklikt kun je het verloop gedurende de tijd zien, wat bij Google als vaste grafiek bovenaan staat. Bekijk hier een live demo.

Voordelen:

  • Je kunt diep in de data duiken, zoals je gewend was
  • Importeer je data vanuit Google Analytics
  • Conversie Optimalisatie features (Heatmaps, AB Testing, Funnels, Form Analytics)
  • Geen data limieten en sampling
  • Integraties met meer dan 100 andere tools

Nadelen:

  • Prijzig ten opzichte van de andere alternatieven
  • Tot 30 websites onder 1 account, wat het voor bureaus en grote internetbedrijven lastiger maakt
  • Alsnog cookie consent nodig, tenzij je een omslachtige guide volgt

3. Fair Analytics

fair analytics 1

Fair Analytics is een Duits bedrijf met een Duits hoofdkantoor. Als zodanig vallen ze niet onder de Cloud Act van de Verenigde Staten en kunnen ze nooit worden verplicht om gebruikersgegevens te delen. Fair staat hun analysegegevens uitsluitend op hun eigen beveiligde Duitse servers op.

De interface is ‘fairly simple’ en voorziet in de meest basale informatie. Het zet in feite de meest generieke tabellen met informatie onder elkaar. Bekijk hier een demo.

De verzamelde gebruikersgegevens worden gepseudonimiseerd op hun server via one-way-hash. Het is niet mogelijk om deze gegevens te ‘reverse engineeren’. Niet door Fair zelf of door derden. De analysegegevens worden ook niet doorgegeven of gebruikt voor eigen doeleinden.

Om het gebruik van Fair Analytics in je privacybeleid en eventuele toestemmingsbanners uit te kunnen leggen, bieden ze je juridische voorbeeldteksten aan. Ze hebben een partnerschap met een advocatenkantoor om dit mogelijk te maken.

Voordelen:

  • Goedkoop: nog geen €2 per maand voor 100.000 pageviews
  • Waterdichte juridische teksten worden aangeleverd
  • Geen cookies, dus ook geen cookiemelding nodig
  • Europees bedrijf

Fair Analytics is minder geschikt voor:

  • Als je graag wat dieper in de data duikt. Deze tool is vrij basaal in de informatie die aangeboden wordt.
  • Mensen met veel websites. Het lijkt erop dat je per website de tool moet aanschaffen.
  • Bedrijven die specifieke bezoeken of reizen moeten associëren met personen en persoonsgegevens (aangezien deze gegevens om privacyredenen worden geanonimiseerd).
  • Organisaties die liever hun Analytics tool op hun eigen servers hosten.

Voor de meeste website-eigenaren zal Fair Analytics voldoende zijn. Het is goedkoop, je voldoet ermee aan EU-wetgeving en je hebt nog steeds statistieken over je website. Als je echter liever graaft in je data, is dit naar mijn idee niet je tool.

Gratis alternatieven

4. Piwik PRO Core

Piwik PRO Analytics Dashboard
Bron: piwikpro.nl

Piwik PRO Core is naar mijn idee het beste gratis alternatief voor Google Analytics.

Het verhaal van Piwik PRO begon in 2013 met consultancydiensten die ze aanboden voor het open source Piwik-analyticsplatform (die later hernoemd werd naar Matomo).

In 2016 zijn ze officieel hun eigen weg gegaan en is een nieuw eigen platform ontwikkeld: Piwik PRO Analytics Suite. Hiervan is sinds begin 2021 een gratis versie uitgekomen, genaamd Piwik PRO Core.

Naast Web Analytics, zit in deze gratis toolset ook nog een eigen Tag Manager en Consent Manager.

Ondanks dat deze analytics tool gratis is, wordt er niet verdend op de data van je websitebezoekers. Piwik PRO verdient zijn geld aan (upsells naar) de betaalde software die ze ook aanbieden. Daarnaast doen ze nog consultancy en onboarding voor de bedrijven die hun tools gebruiken.

Wat als de gratis variant niet voldoet?

Er is een betaalde variant van Piwik PRO voor grotere bedrijven, waarvan de pricing niet publiekelijk bekend is. Daarvoor moet je contact met ze opnemen.

Bij een betaalde variant krijg je tot een miljard maandelijkse ‘actions’ (in Google Analytics termen: hits), een Customer Data Platform voor al je 1st party data, onbeperkt aantal websites & apps die je kunt doormeten, een SLA en technische ondersteuning.

5. Matomo On-Premise (self-hosted)

matomo analytics

In tegenstelling tot de relatief prijzige Cloud versie, is de On-Premise versie van Matomo gratis te gebruiken.

Nadeel is dat je deze versie van de tool zelf ergens moet hosten. Je hebt dus een server nodig en een bak technische kennis om het allemaal voor elkaar te krijgen. Of je moet er iemand voor inhuren die het voor je regelt.

Als dat voor elkaar is, heb je wel bijna alle mogelijkheden die je in het Cloud-pakket ook had. En dan zonder website- en datalimieten, want je host de data zelf.

De interface is dezelfde als van Matomo Cloud. Bekijk hier een live demo. De UI heeft dus veel weg van Google’s Universal Analytics. Zoals de categorieën aan de zijkant met daaronder allerlei losse rapporten die je kunt bekijken. Als je doorklikt kun je het verloop gedurende de tijd zien, wat bij Google als vaste grafiek bovenaan staat.

Wat zal de toekomst brengen voor marketeers in de EU?

Privacywetten en het verdwijnen van tools waar je al jaren op rekent kunnen beangstigende geluiden zijn voor iedereen die werkzaam is in online marketing.

Google Analytics wordt er nu uitgepikt als voorbeeld, maar het kan maar zo dat dit effect heeft op veel meer (SaaS) tools die Persoonlijk Identificeerbare Informatie gebruiken, óók in de VS gevestigd zijn en door Europese bedrijven gebruikt worden. Denk aan social media, email marketing tools, heatmapping tools, live chat functies, AB-testing tools, ga zo maar door.

Wat denk jij?

Trekken Google en andere internetgiganten nog een truc uit de hoge hoed waarmee het allemaal weer oké is voor de EU?

Of zullen ze zich volledig terugtrekken en stoppen met het verzamelen van data uit Europa, en is het dus echt tijd om naar een alternatief op zoek te gaan?

Ikzelf heb geen idee hoe het allemaal gaat lopen. Maar ik kan me niet voorstellen dat zulke bedrijven zomaar de data van heel Europa, en Europa als markt, opgeven.

Ik ben vanuit mijn werk een enorm fan van Google Analytics (vooral het vertrouwde Universal Analytics) en zie het niet graag zover komen dat een overstap en bijbehorende migratie verplicht wordt.

Aan de andere kant weet je maar nooit hoe het kan lopen met de wetgever in de EU en hun kijk op wat online privacy zou moeten zijn.

We gaan het meemaken!

Disclaimer: Dit is geen juridisch advies. Ik ben niet juridisch onderlegd en heb beperkt onderzoek gedaan naar de exacte regels rondom de AVG. Raadpleeg altijd een privacy-expert om de zekerheid te hebben dat je Analytics tool ook daadwerkelijk GDPR compliant is, nu en in de toekomst.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *