Wat is er nou heerlijker dan om in een bepaalde flow te zitten. Een flow waarin je zo gefocust bent op waar je mee bezig bent, dat je de rest van de wereld om je heen vergeet. Je vingers ratelen over het toetsenbord en voor je het weet heb je een prachtige tekst uitgewerkt. Maar soms lukt dat nou eenmaal niet en loop je vast. De welbekende writers block komt om de hoek kijken. In deze blogpost duik ik hier verder in en geef ik tips om zo snel mogelijk van je schrijversblokkade af te komen.
Wat is een writers block?
Een writers block, in het Nederlands ook wel een schrijversblokkade genoemd, houdt in dat je als schrijver vastloopt en niet in staat bent nieuwe ideeën op te doen of woorden op papier te zetten. Het is een staat van zijn die je als tekstschrijver nou niet bepaald kunt gebruiken. Het zorgt voor gevoelens van frustratie, twijfel en angst, wat het schrijfproces nog verder doet stagneren.
Net als elke ‘aandoening’, heeft ook een writers block symptomen en oorzaken. Hoewel een schrijversblokkade door allerlei oorzaken kan ontstaan, zijn stress, vermoeidheid en het gebrek aan zelfvertrouwen en nieuwe prikkels de belangrijkste. Twijfel je of je last hebt van een writers block? Bekijk dan onderstaande symptomenlijst.
De symptomen van een writers block:
- Je voelt je inspiratieloos. Het lukt je niet om nieuwe, originele ideeën te bedenken.
- Je voelt je geblokkeerd in je creatieve proces: je gedachten gaan van hot naar her, maar het lukt je niet om ze te ordenen.
- Een begin maken lukt maar niet. Je stelt de taak zo lang mogelijk uit en staart in de tussentijd naar een leeg scherm. Je hebt geen idee waar je moet starten.
- Je voelt je niet gemotiveerd en hebt weinig energie.
- Je bent bang voor kritiek op je werk.
- Je bent kritisch op jezelf en je eigen werk. Alles moet perfect zijn (hallo perfectionist!), maar omdat dat niet lukt stop je er maar mee.
Bovengenoemde symptomen kunnen ook als oorzaak van een writers block gezien worden, omdat ze elkaar (in de negatieve zin) versterken. Als je de schrijversblokkade niet aanpakt, zak je steeds verder naar beneden in die vicieuze cirkel.
Praktische tips om van je writers block af te komen
Er gloort licht aan de horizon! Hoe vervelend je je nu ook voelt, je kunt zelf wat dingen doen om te zorgen dat die writers block je niet meer belemmert. Wat mij persoonlijk heel erg helpt wanneer ik naar een leeg scherm staar en niet verder kom, is de vrijheid nemen om even te stoppen met proberen. Misschien is dit niet het moment. Ik kies er dan bewust voor om de was op te vouwen, een wandeling te maken of een boek te lezen. Als zelfstandig ondernemer kun je deze vrijheid (vaak) nemen, maar soms is die mogelijkheid er niet. Misschien zit er een harde deadline op je te wachten of heb je het zo druk dat je je deze vrijheid niet kunt permitteren. Ook dan zijn er verschillende manieren om te proberen van je writers block af te komen.
Verander je mindset
De eerste stap die je moet zetten is erkennen dat het niet altijd loopt zoals je graag zou willen. Je kunt niet elke dag 100% productief zijn, soms zijn er hobbels op de weg die je moet overwinnen. Zie een writers block ook als zo’n hobbel. Accepteer (zonder oordeel!) dat ‘ie er is en wees niet te streng voor jezelf. Probeer zelfkritiek buiten de deur te laten en heb geduld: er komen betere tijden.
Verander je omgeving
Zoals je hebt kunnen lezen bij de oorzaken van een writers block, kan het zijn dat je onvoldoende geprikkeld bent geweest. Als je elke dag naar dezelfde muren staart, zul je daar op den duur weinig inspiratie meer uit halen. Probeer dus van werkplek te veranderen om weer nieuwe prikkels te krijgen. En ja, je mag aan de slag met een emmer verf en kunst aan de muur, maar een andere omgeving opzoeken zoals een cafeetje of de bibliotheek, kan ook al wonderen doen.
Verander je routine
Als je een doorgewinterde schrijver bent, heb je vast een routine die je dagelijks volgt. Probeer daar eens van af te wijken en stimuleer je creativiteit! Aangezien nieuwe ideeën bedenken nou niet echt iets is waar je goed in bent tijdens een writers block, help ik je op weg met een aantal schrijfoefeningen die je creativiteit stimuleren.
Schrijfoefeningen tegen een writers block:
- Verander van schrijfhulpmiddel. Als je normaal gesproken altijd op je toetsenbord typt, schuif die dan eens opzij. Pak je ouderwetse pen en papier erbij en probeer of het zonder je scherm wél lukt.
- Heb je al eens geprobeerd om te schrijven met behulp van de dictafoonfunctie? Jij praat en je computer schrijft wat je zegt. Wellicht helpt je dat die eerste drempel over om weer in de flow te komen.
- Probeer freewriting! Zet voor jezelf een timer van een kwartier en schijf non-stop wat er in je opkomt, zonder jezelf te corrigeren op eventuele fouten. Het maakt niet uit wat je opschrijft, je schrijft in elk geval weer! Het (waarschijnlijk) onsamenhangende verhaal helpt om de innerlijke criticus de deur te wijzen en brengt zo je creatieve stroom weer op gang.
- Als je de vorige stap lastig vindt, schrijven wat er in je opkomt, kun je proberen dit te doen aan de hand van een voorwerp of afbeelding. Pak er bijvoorbeeld een appel bij en beschrijf gedetailleerd wat je ziet. Wat glanst hij mooi. Zal er ook een worm in wonen? Och, vroeger had ik een kinderboek over een worm in een appel! Kijk aan, je bent al goed op weg om je creativiteit terug te vinden!
- Ga associëren, bijvoorbeeld met een woordspin. Je kunt hierbij het onderwerp van je te schrijven tekst pakken, of iets heel anders. Schrijf het centrale woord in het midden en schrijf alle bijpassende woorden die in je opkomen eromheen. Deze oefening zorgt ervoor dat je brein nieuwe verbindingen legt en stimuleert het creatieve denkproces.
- Brainstorm. Is je blokkade een gevolg van een te vol hoofd? Dan helpt het zeker om al je gedachten op papier te zetten. Ik moet nog boodschappen doen voor vanavond, wat gaan we eigenlijk eten? Oh, mijn oudtante is jarig en moet ik nog bellen! Hoe zat het toch met het schoolreisje van volgende week? Schrijf het op. Je merkt dat het direct ruimte schept in je hoofd, ook al hoef je nog niet direct alle taken te gaan uitvoeren. Dat komt later wel, eerst maar genieten van je lege hoofd.
Zoek inspiratie
Inspiratie hoef je niet per se op te doen door te schrijven en je vol te storten op bovenstaande schrijfoefeningen. Inspiratie is overal! Ga achter je beeldscherm vandaan (uiteraard pas na het lezen van dit artikel 🙂 ) en ga erop uit! Maak gebruik van dit lijstje en probeer uit wat voor jou werkt.
Inspiratie zoeken bij een writers block:
- Lees een boek. Dit kan zowel over het onderwerp gaan waarover je moet schrijven (ideeën opdoen!) of over iets heel anders waardoor je ruimte creëert in je hoofd.
- Zoek kunst op, bijvoorbeeld in het museum. Ik vind dat het kijken van een film of aflevering van je favoriete serie hier ook bij hoort. En wat dacht je van Spotify aanslingeren om met aandacht te luisteren naar muziek of een podcast?
- Trek de natuur in. Een lange wandeling waarin je door niets anders dan de natuur afgeleid kan worden, doet iedereen goed.
- Zet je sociale pet op en ga aan de klets. Met een vriend, collega of een vreemde die je zomaar tegenkomt op straat. Verhalen van anderen kunnen je maar zo op interessante ideeën brengen…
- Probeer tot rust te komen door te mediteren. Er zijn online talloze mindfulnessoefeningen te vinden. Tip: geef jezelf ook echt de tijd om tot rust te komen. Als je niet geoefend bent, bereik je dat niet zomaar binnen een paar minuten.
- Zoek naar een inspirerende cursus of webinar, bijvoorbeeld over creativiteit of over het onderwerp waarover je wilt schrijven.
Stop het perfectionisme
Perfectionisme is echt een killer voor creativiteit, als je het mij vraagt. Als je jezelf al bekritiseert tijdens het schrijven, kom je geen steek verder. Sta jezelf dan ook toe om slechte eerste versies te maken voordat het ‘perfect’ moet zijn. Schrijf zonder oordeel, het herschrijven en schrappen doe je later wel. Onthoud: je eerste versie krijgt niemand te zien, dus maak je er niet zo druk over.
Het hoeft (als het goed is) ook niet allemaal in één keer af. Gun jezelf een pauze (bijvoorbeeld om een van bovenstaande suggesties voor inspiratie uit te voeren) of werk eerst verder aan een ander project. Schrijf door de weerstand van het perfectionisme heen en laat die woorden maar stromen!
Externe ondersteuning bij je writers block
Soms kan het nuttig zijn om anderen te betrekken bij je schrijfproces, zeker als je door je writers block onzeker bent geworden over je werk. Je kunt je aansluiten bij schrijfgroepen of samenwerken met een vaste collega of schrijfpartner. Vraag om feedback op je werk en verkrijg van anderen nieuwe perspectieven.
Houdt je writers block maar aan, wat je ook probeert? Overweeg dan professionele hulp in te schakelen, bijvoorbeeld van een schrijfcoach. Om in de tussentijd toch goede teksten te kunnen leveren, kun je voor de opdrachten waar je zelf niet uitkomt altijd hulp inschakelen van een tekstbureau.
Ook al voelt het nu alsof je in zo’n diep dal zit, het overwinnen van de writers block is mogelijk! Wees niet te streng voor jezelf en geef jezelf de ruimte om nieuwe inspiratie te vinden.